De Vlaamse overheid heeft beslist om nieuwe onderzoeksinfrastructuur te ontwikkelen aan de Esperantolaan in Oostende. Op deze locatie zullen twee faciliteiten gebouwd worden: een bassin voor de studie van golven (coastal and ocean basin) en een bassin voor proeven met schaalmodellen van schepen (sleeptank).
Sleeptank
Havens zijn belangrijk voor de welvaart, zeker de Vlaamse havens met hun supranationaal belang: ze verwerken een aanzienlijk deel van de Europese in- en uitvoer. Het verzekeren van hun toegankelijkheid voor steeds groter wordende schepen is dus cruciaal voor het welvaartsbehoud. Om te weten of deze alsmaar groter wordende schepen nog de Vlaamse zeehavens kunnen bereiken, dient eerst een oordeel geveld te worden omtrent de manoeuvreerbaarheid in dergelijke condities. Dit gebeurt op de scheepsmanoeuvreersimulatoren van het Waterbouwkundig Laboratorium. Deze simulatoren dienen worden gevoed met realistische manoeuvreermodellen. In een sleeptank kan het manoeuvreergedrag van schepen in ondiep en beperkt water onder gecontroleerde omstandigheden beproefd worden om op basis van deze proeven dan wiskundige modellen te maken die in de simulatoren geïmplementeerd worden.
De nieuwe sleeptank zal 174 m lang en 20 m breed zijn. De tank zal gevuld kunnen worden tot 1 m waterdiepte, wat toelaat op manoeuvreerproeven uit te voeren met scheepsmodellen tot 8 m lengte.
Naast het leveren van input aan scheepsmanoeuvreersimulaties, kunnen ook specifieke problemen onderzocht worden voor klanten wereldwijd (havens, reders, andere laboratoria), in de specifieke niche van het varen in ondiep en beperkt water. Vlaanderen heeft hierbij een leidinggevende rol dankzij het Kenniscentrum Varen in ondiep en beperkt water (Departement Mobiliteit en Openbare Werken en Universiteit Gent).
Waarom een nieuwe sleeptank
Bij het initiëren van de bouw van sleeptank 1 hadden de grootste schepen die de Vlaamse havens konden bereiken een lengte van ongeveer 200 m. Daar er schaalmodellen van ca. 4 m gebruikt worden diende men te werken met een schaal van om en bij 1/50. Vandaag zijn er schepen tot 400 m lang die onze havens aan doen. Hun manoeuvreergedrag dient beproefd te worden rond schaal 1/100, wat met een zelfde meetbereik leidt tot een 8x kleinere nauwkeurigheid en een toename van problemen voor het meten van de langskracht door wrijving.
De beperkte breedte van de huidige sleeptank laat niet toe om te spreken van open water. In de tank zelf is de kritische snelheid lager dan door de blockage. Dit maakt de tank uitermate geschikt om proeven te doen in beperkt water, maar legt een hypotheek op het voorspellen van het gedrag in open water enerzijds en het vergelijken van de manoeuvreereigenschappen in open en beperkt water anderzijds. Daarnaast zijn geheugeneffecten door de wanden in een beperkte breedte niet uit te sluiten.
Bijkomend is het programma van huidige sleeptank is continu gevuld (momenteel bezet tot eind 2018).
Er wordt steeds meer onderzoek uitgevoerd voor de binnenvaart. Door de kleine waterverplaatsing van deze schepen in ballastconditie treden er momenteel problemen op om deze situatie te onderzoeken. Dit komt doordat de gemeten krachten bijzonder klein zijn enerzijds en door het initiële gewicht van het scheepsmodel dat reeds meer is dan de gewenste ballastconditie.
Het toenemen van de schaalfactor bij de modellen van zeeschepen en de geringe afmetingen van de propulsie-organen voor binnenvaartschepen leidt tot het gebruik van zeer kleine schroeven en roeren tijdens de proeven in sleeptank 1. De onzekerheid op de resultaten behaald met deze propulsie-organen doet afbreuk aan de kwaliteit van de wiskundige modellering.
Coastal and ocean basin
’De ‘coastal and ocean basin’, of golftank, is een grote bak met water waarin op een gecontroleerde manier golven, stroming en wind gegenereerd kunnen worden. In deze grote bak (afmetingen +/-30mx30mx1,5m diep) worden realistische schaalmodellen geplaatst en wordt hun gedrag onder deze condities bestudeerd. Dat kunnen schaalmodellen zijn van grote offshore constructies, constructies voor kustbeveiliging, vlottende windturbines, golfenergieconvertoren, … De studies op deze schaalmodellen vormen een belangrijke tussenstap bij het laten doorstromen van innovaties op papier en in simulaties naar de open zee. De golftank zal flexibel, moduleerbaar zijn en unieke mogelijkheden bieden m.b.t. de generatie van deze golven en stroming. Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat een dergelijke infrastructuur een belangrijk instrument zal zijn voor zowel de wetenschappelijke partners (UGent, KU Leuven en Waterbouwkundig Laboratorium) alsook voor Vlaamse industriële spelers die actief zijn in de brede blauwe groei sector, de sector van marien gebonden activiteiten. Eerder werden er middelen toegezegd voor de onderzoeksinfrastructuur die hierin geplaatst zal worden door VLAIO en de Herculesstichting i.h.k.v. het initiatief Gen4Wave geïnitieerd door UGent en Generaties.
Kostprijs
Het prijskaartje wordt geraamd op 30,7 miljoen euro, waarvan 21 miljoen euro voor de gebouwen zelf, 0.8 miljoen euro voor studiewerk, 16 miljoen euro voor de sleeptank en 9 miljoen euro voor de golfank.
